Είναι κοινό μυστικό. Οι υπουργοί και οι υφυπουργοί, κυρίως αυτοί που δεν έχουν στενή επαφή με το Μαξίμου, έχουν κατεβάσει τα μολύβια εβδομάδες τώρα. Αυτή η διαπίστωση του Αλέξη Τσίπρα είναι σωστή. Σε άλλα το χάνει. Πάνε στο υπουργείο και αρχίζουν τα τηλέφωνα με τους κομματάρχες στις εκλογικές τους περιφέρειες. Κλείνουν με μανία τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εμφανίσεις, οργανώνουν τους πυρήνες τους για την επόμενη κάλπη και όσοι έχουν χρήματα παραγγέλνουν δημοσκοπήσεις για να δουν σε ποια κατάσταση βρίσκονται.
Γράφει ο Γιάννης Πολίτης
Το έχουμε δει αυτό το έργο πολλές φορές. Οταν ξεκινήσει μια φήμη στην πλατεία Κολωνακίου, με ταχύτητα αστραπής φτάνει στην Κρήτη και τον Εβρο και αρχίζει ο αναβρασμός. Γιατί από στόμα σε στόμα οι δήθεν πληροφορίες αυγατίζουν. Ο καθένας προσθέτει τη δική του εκτίμηση ως πληροφορία και προβάλλει τον δικό του φόβο ως γεγονός. Η πιο συνηθισμένη φράση που ακούγεται, χίλιες φορές κάθε μέρα, μεταξύ βουλευτών όλων των κομμάτων και στις επικοινωνίες πολιτικών με δημοσιογράφους είναι: «Εσύ, τι ακούς;».
Η πραγματικότητα είναι ότι κανείς στ’ αλήθεια δεν ακούει τίποτε σίγουρο, καθώς η απόφαση για προσφυγή στην κάλπη λαμβάνεται αιφνιδιαστικά από τον εκάστοτε πρωθυπουργό και μόνο από αυτόν. Προχθές, ένα από τα ιστορικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, γελώντας, μου είπε μια πρόσφατη μικρή ιστορία. Τη νύχτα της ήττας του κόμματός του στις τελευταίες περιφερειακές – δημοτικές – ευρωεκλογές, στις 26 Μαΐου του 2019, στην Κουμουνδούρου επικράτησε πανικός. Είχαν χάσει τα αυγά και τα πασχάλια.
Στη μεταμεσονύχτια σύσκεψη των κορυφαίων στο γραφείο του προέδρου, ο Αλέξης Τσίπρας άκουγε με προσοχή τις απόψεις των συνεργατών του, για το αν θα πρέπει ή όχι να προκηρύξει άμεσα εθνικές εκλογές για να περιορίσει τη μεγάλη ζημιά. «Οταν φύγαμε από εκεί, είχαμε μείνει με την εντύπωση ότι δεν θα πάμε σε πρόωρες κάλπες και ότι θα δώσουμε τη μάχη να αντιστρέψουμε το κακό κλίμα. Την επομένη, ακούσαμε τον Αλέξη Τσίπρα να ανακοινώνει ότι στις 7 Ιουλίου στήνονται κάλπες. Το ίδιο θα γίνει και τώρα με τον Μητσοτάκη, όταν πάρει την τελική απόφαση».
Είναι γεγονός ότι η κουβέντα για τις εκλογές έχει ξεκινήσει στο Μέγαρο Μαξίμου. Ολοι οι υψηλόβαθμοι έχουν άποψη γι’ αυτές. Οι πιο σκληροί εισηγούνται να αλλάξει ο εκλογικός νόμος τώρα, για να επανέλθει το μπόνους των 50 εδρών. Και μέσα στον Μάιο, οπότε θα έχουν τελειώσει -όπως όλα δείχνουν- ο πόλεμος και η πανδημία, να γίνουν οι πρώτες εκλογές με την απλή αναλογική. Μέσα στον Ιούνιο να γίνουν οι δεύτερες με τον βελτιωμένο για το πρώτο κόμμα εκλογικό νόμο και η Νέα Δημοκρατία να «καθαρίσει» το παιχνίδι με συνοπτικές διαδικασίες.
Η δεύτερη κατηγορία των εισηγητών επιμένει ότι αυτά τα τερτίπια παραπέμπουν στο παρελθόν και ένας τέτοιος αιφνιδιασμός μπορεί να εξελιχθεί σε μπούμερανγκ, αφού δεν ταιριάζει με το προφίλ που χτίζει μέχρι σήμερα ο πρωθυπουργός, με το επιχείρημα ότι οι πολίτες είναι κουρασμένοι από την πανδημία και σοκαρισμένοι από τις τεράστιες αυξήσεις στη ΔΕΗ, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Το δε καλάθι της νοικοκυράς στο σούπερ μάρκετ κάθε εβδομάδα γίνεται και ακριβότερο. Επομένως, δεν ξέρουμε πώς θα αντιδράσουν οι πολίτες μέσα σε αυτό το κλίμα.
Πολλοί αναλυτές συμφωνούν μαζί τους, προσθέτοντας ότι οι πρώτες εκλογές της απλής αναλογικής, στις οποίες ξέρουν οι ψηφοφόροι ότι δεν θα εκλέξουν κυβέρνηση, διαμορφώνουν απρόβλεπτες συμπεριφορές. Μπορεί η αποχή να είναι τεράστια και αρκετοί νεοδημοκράτες, θέλοντας να στείλουν ένα μήνυμα στην κυβέρνηση, να ψηφίσουν άλλα αντί άλλων, έχοντας κατά νου ότι σε έναν μήνα με την ενισχυμένη αναλογική θα ψηφίσουν Μητσοτάκη. Αν αυτό το φαινόμενο της χαλαρής ψήφου πάρει μεγάλη έκταση, είναι πιθανό τα δύο μεγάλα κόμματα να δουν αποτελέσματα που δεν τα είχαν φανταστεί, με τη Νέα Δημοκρατία να υποχωρεί οριακά κάτω από το 30 και τον ΣΥΡΙΖΑ κάτω από το 20.
Αυτά τα ποσοστά εκ των πραγμάτων θα δημιουργήσουν βαρύ κλίμα, καθώς η αντιπολίτευση θα σφυροκοπά καθημερινά τη Νέα Δημοκρατία, λέγοντάς της ότι είναι πολύ μακριά από την αυτοδυναμία που ονειρεύτηκε. Στον ΣΥΡΙΖΑ θα επικρατήσει χάος, γιατί ο Αλέξης Τσίπρας θα νιώθει την ανάσα του Νίκου Ανδρουλάκη στον σβέρκο του. Συνιστούν, λοιπόν, οι ίδιοι άνθρωποι στον Κυριάκο Μητσοτάκη να μη βιαστεί, να περιμένει την αποκλιμάκωση των τιμών στην ενέργεια, την επιστροφή στην κανονική ζωή μετά την πανδημία και τις αναμενόμενες καλές επιδόσεις του τουρισμού που θα φέρουν ρευστότητα στην αγορά. Και από τον Οκτώβριο, που θα έχουν περάσει οι μεγάλες μπόρες και ουσιαστικά η χώρα θα βρίσκεται σε εκλογική τροχιά, όταν βρει ξέφωτο, να πάει στις κάλπες.
Το δεύτερο σενάριο είναι και το πιθανότερο. Για τον Μητσοτάκη μπορείς να πεις ό,τι θέλεις, παρορμητικό όμως δεν τον λες. Ολα μπορούν να συμβούν στη ζωή, όμως οι εκλογές τον Μάιο μοιάζουν απίθανες. Οι υπουργοί και οι βουλευτές που αγωνιούν για την επανεκλογή τους ας αρχίσουν να μετρούν αντίστροφα από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάρτιο. Ενα είναι βέβαιο: το τελευταίο όριο που θέτει ο ίδιος ο πρωθυπουργός για προσφυγή στις κάλπες είναι η 23η Απριλίου του 2023.
