Δεν έχω να πω τίποτε εναντίον της ιδιωτικής υγείας. Το αντίθετο μάλιστα. Στη χώρα μας έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις σε αυτόν τον χώρο. Υπάρχουν σοβαρά νοσοκομεία με σπουδαίες εγκαταστάσεις και καλούς γιατρούς. Θλιβερή εξαίρεση κάποιες μικρές παλιές κλινικές της συμφοράς, που κακώς τους επιτρέπεται να λειτουργούν ακόμη με τις ίδιες υποδομές.
Δεν έχω επίσης να πω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών σχολείων. Αρκετά κάνουν σοβαρή δουλειά. Όχι πάντα ανάλογη των χρημάτων που παίρνουν, αλλά έχουν εξαιρετικές υποδομές, οργάνωση και -στην πλειονότητά τους- οι εκπαιδευτικοί είναι συνεπείς, αφού ο ιδιωτικός τομέας -συνήθως- αποβάλλει τους λουφαδόρους.
Μόνο που τα τελευταία πολλά χρόνια δώσαμε περισσότερη σημασία σε αυτούς τους ιδιωτικούς φορείς από όση τους αναλογεί. Και δείχναμε να μην κατανοούμε ότι απευθύνονται σε ένα μικρό κομμάτι της κοινωνίας.
Στα ιδιωτικά σχολεία πάει περίπου το 6% των μαθητών. Ισχνή μειοψηφία, γιατί πόσοι Έλληνες έχουν να πληρώνουν δίδακτρα από 5.000 έως και 11.000 ευρώ για το κάθε παιδί τον χρόνο; Άσε που πολλές φορές δεν αξίζει τον κόπο. Αν στη γειτονιά του έχει κάποιος ένα σχολείο με περιποιημένες εγκαταστάσεις και καλούς δασκάλους, δεν έχει κανέναν λόγο να τρέχει στα ιδιωτικά. Και υπάρχουν σπουδαίοι και εργατικοί εκπαιδευτικοί στη δημόσια εκπαίδευση. Προφανώς δεν είναι όλοι, αφού δεν αξιολογούνται και δεν ελέγχονται.
Αλλά και η ιδιωτική υγεία στα σοβαρά θεραπευτήρια είναι ακριβή άσκηση. Ρώτησα πόσο πρέπει να πληρώνει σε μια ασφαλιστική εταιρεία ένας υγιής μεσήλικας, όχι με κάποια μακροχρόνια νόσο, ώστε να μπορεί να νοσηλευτεί σε ιδιωτικό θεραπευτήριο όταν κάτι του συμβεί. Και μου απάντησαν 2.800 ευρώ τον χρόνο. Και πληρώνει από την τσέπη του επιπλέον τα πρώτα 500 ευρώ της νοσηλείας.
Ο υπολογισμός είναι απλός. Αν αθροίσουμε για μια μέση τετραμελή οικογένεια τα κόστη σε ιδιωτικές ασφάλειες για 2 ενήλικες και 2 ανηλίκους και τα δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία για 2 παιδιά, βγαίνει μεγάλος ο λογαριασμός. Λίγοι μπορούν να πληρώσουν αυτά τα χρήματα σε ετήσια βάση. Αρα, μιλάμε για την εξαίρεση και όχι για τον κανόνα.
Ο κορωνοϊός ήρθε να μας θυμίσει με επώδυνο τρόπο τη μεγάλη αξία του οργανωμένου κράτους. Και οι καλύτερες ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν είναι ικανές πουθενά στον κόσμο να υποκαταστήσουν τους βασικούς πυλώνες του Δημοσίου, που είναι η Υγεία και η Παιδεία. Και αυτή η διαπίστωση δεν έχει αριστερό πρόσημο. Είναι η απλή λογική. Προφανώς η Αριστερά προσπαθεί να πει αυτόν τον καιρό σε όλη την Ευρώπη ότι έρχονται στο προσκήνιο οι δικές της ιδέες για το κοινωνικό κράτος. Η πραγματικότητα είναι, εάν θέλουμε να μιλήσουμε για ιδεολογίες, ότι αυτός ήταν ο καμβάς της σοσιαλδημοκρατίας, τον οποίο υιοθέτησαν σοβαρές κεντροδεξιές κυβερνήσεις.
Μικρή αξία έχει τώρα πλέον ποιος το ανέδειξε πρώτος ιδεολογικά. Δεν είναι της ώρας. Σημασία έχει ότι πλέον είναι κοινός τόπος. Μπορεί να φανταστεί κανείς πανδημία χωρίς οργανωμένες κρατικές δομές;
Είχαν τη δυνατότητα τα ιδιωτικά θεραπεύτρια σε Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία να σηκώσουν αυτό το βάρος; Ούτε κατά διάνοια.
Μέσα από αυτή τη συμφορά, η χώρας μας θα βγει από το τούνελ με μια μεγάλη προίκα. Θα στηθεί από την αρχή το κράτος, με σωστούς όρους. Ήδη προσελήφθησαν άνθρωποι στην Υγεία. Διπλασιάστηκαν τα κρεβάτια στις εντατικές. Μεγάλη κατάκτηση και διαχρονικό αίτημα του ιατρικού κόσμου.
Τους προσεχείς μήνες θα επενδυθούν πολλά χρήματα στη δημόσια υγεία όχι μόνο στη χώρα μας. Το ΕΣΥ θα πάψει να στηρίζεται στην ελεημοσύνη χορηγών για τα βασικά. Καλοδεχούμενα είναι τα χρήματα των πλουσίων σε κάθε εποχή.
Είναι, όμως, θλιβερό σε ένα σύγχρονο κράτος να επισκευάζονται οι τουαλέτες και να αγοράζονται σεντόνια με χρήματα των εφοπλιστών. Τόσο χαμηλά είχαμε πέσει. Οσοι είχαν την τραυματική εμπειρία να νοσηλευτούν σε δημόσια νοσοκομεία τα τελευταία πολλά χρόνια έζησαν τις τρομακτικές ελλείψεις σε προσωπικό και την κατάντια των υποδομών. Αυτά σε λίγο θα ανήκουν στο παρελθόν. Πολιτικές δυνάμεις θα συμφωνούν χωρίς δυσκολία στις δαπάνες για την Υγεία. Οπως όλοι θα συμφωνήσουν για τη διερεύνηση του σπουδαίου θεσμού «Βοήθεια στο Σπίτι» για ηλικιωμένους και μοναχικούς ανθρώπους. Αυτό το στοίχημα έχει κερδηθεί στην κοινωνία.
Μένει το ανάλογο να γίνει για τη δημόσια παιδεία. Είναι ανάγκη να αναβαθμιστούν τα κτίρια. Είναι ανάγκη να ανανεωθεί το εκπαιδευτικό προσωπικό και να αξιολογείται σε ετήσια βάση. Το «εγώ είμαι παλιός και αρνούμαι να μάθω νέα πράγματα» είναι αδιανόητο για την όποια σχολική μονάδα. Είδαμε αυτές τις ημέρες την αναγκαιότητα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Οι νέες πολιτικές προτεραιότητες είναι αυτές. Τις έβαλε στο τραπέζι η πραγματικότητα. Η κυβέρνηση πρέπει να μείνει σταθερή, όμως, στην ίδια κατεύθυνση και μόλις φύγει και η πανδημία. Αυτό θα είναι το μόνο κέρδος των πολιτών για τις επόμενες δεκαετίες.
