Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν τελικά αυτός που πέρασε κάτω από τον πήχυ και μάλιστα με απίστευτη ευκολία. Του περίσσεψαν 4-5 μονάδες. Αφού το 5%, που θεωρούσαν στο Μαξίμου ως το χειρότερο σενάριο, έγινε με ευκολία σχεδόν 10%.

Ο τρόπος με τον οποίο κέρδισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν μοναδικός και ανεπανάληπτος για ευρωεκλογές. Τα αλαφιασμένα πρόσωπα και τα δακρυσμένα μάτια κεντρικών στελεχών του κυβερνώντος κόμματος στην Κουμουνδούρου αποκάλυψαν ότι κανείς τους δεν ήταν προετοιμασμένος για το σοκ της μοιραίας ήττας. Eπαθαν όλα όσα φοβoύνταν. Τους συνέβησαν όλα όσα ξόρκιζαν και απεύχονταν. Οι ψευδαισθήσεις τους για το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν ακόμη μεγαλύτερες από εκείνες που είχαν για την οικονομία το πρώτο εξάμηνο της διακυβέρνησής τους.

Το «δεν έφταιγε εκείνος, τόσος ήταν», που είχε πει ο πρωθυπουργός στη Βουλή στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είχε περάσει στη λογική βουλευτών και υπουργών του. Είχαν υπερτιμήσει τον Αλ. Τσίπρα, είχαν υποτιμήσει τον Κυρ. Μητσοτάκη. Υποτίμησαν το βιογραφικό, την επιμέλεια, την επιμονή και το πείσμα του. Ετσι, παραβίασαν όλους τους βασικούς κανόνες.

Ο πρώτος κανόνας είναι να μην υποτιμάς ποτέ τον αντίπαλό σου. Συνήθως την πατάς -και άσχημα- από αυτόν που δεν το περιμένεις. Ο δεύτερος είναι να μην προεξοφλείς τις διαθέσεις του εκλογικού σώματος, ιδιαίτερα όταν βρίσκεσαι πολύ καιρό στην εξουσία, ήρθες αντιμέτωπος με πολλές αποτυχίες, πολλές πλάνες και χρειάστηκε να κάνεις άπειρες κωλοτούμπες για να μείνεις όρθιος στη σκηνή. Για την κοινωνία πλέον δεν υπάρχουν μεσσίες και θεοί της πολιτικής.

Απέναντί της βλέπει αναλώσιμα πρόσωπα, τα οποία ανακυκλώνει με ευκολία. Το «φύγε εσύ, έλα εσύ» είναι το στιλ της νέας εποχής. Το έκαναν με τον Γιώργο Παπανδρέου, το έκαναν με τον Αντώνη Σαμαρά, δεν θα ξέφευγε από τη μοίρα του και ο Αλ. Τσίπρας. Μόνο που δεν το είχε καταλάβει. Και γιατί δεν το είχε καταλάβει; Επαθε ιδρυματοποίηση.

Μετά το πρώτο διάστημα, οι πρωθυπουργοί δεν έχουν καμία επαφή με την κοινωνία. Ακούν μόνο το επιτελείο τους, το οποίο σταδιακά γίνεται όλο και μικρότερο και -συνειδητά ή ασυνείδητα- τους παραμυθιάζει. Τους λέει αυτά που θέλουν να ακούσουν για να τους ευχαριστεί. Κολακείες, ψεύδη, υπερβολές και έτσι σταδιακά διαμορφώνουν μια εικονική πραγματικότητα στο μυαλό τους και πιστεύουν ότι ο κύριος αντίπαλός τους είναι του χεριού τους. Εχει συμβεί άπειρες φορές στην πρόσφατη ιστορία αυτό και δεν έγινε μάθημα σε κανέναν.

Ο Κώστας Σημίτης υποτιμούσε βαθιά τον Κώστα Καραμανλή και, όταν το κατάλαβε την τελευταία στιγμή, έδωσε το δαχτυλίδι στο Γιώργο Παπανδρέου για να μη υποστεί ο ίδιος τη συντριβή. Ο Κ. Καραμανλής νόμιζε ότι ο Γ. Παπανδρέου είναι αλλού γι’ αλλού. Του έλεγε αστειάκια στη Βουλή του τύπου «έλα, Γιώργο, να τα ακούσεις». Τελικά ηττήθηκε από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου με 10 μονάδες. Ο Αντ. Σαμαράς πίστευε ότι ο Αλ. Τσίπρας είναι ένας ανώριμος ακτιβιστής και λαϊκιστής που δεν μπορούσε να σηκώσει στις πλάτες του τη χρεοκοπία της χώρας εκείνα τα πέτρινα χρόνια. Αρα, δεν μπορούσε να τον νικήσει. Τον νίκησε με ευκολία και παρέμεινε στην εξουσία περισσότερο από κάθε άλλον πρωθυπουργό των μνημονίων. Τέσσερα χρόνια και βάλε.

Ο Αλ. Τσίπρας ξεκίνησε δυνατά και πολύ σύντομα ξεδίπλωσε το ταλέντο του στην επικοινωνία. Αυτό, άλλωστε, τον ανέδειξε στην κορυφή και τον κράτησε και τόσα χρόνια. Δεν γλίτωσε, όμως, από το σύνδρομο της αλαζονείας. Οι έμπειροι στην πολιτική το είχαν διακρίνει νωρίς σε έναν διάλογό του με την Ντόρα Μπακογιάννη στη Βουλή. Οταν του είπε ότι πάσχει από «οίηση», της είχε απαντήσει ότι «στο κάτω-κάτω το δικαιούμαι, γιατί έγινα πρωθυπουργός πριν από τα 40 μου χρόνια και δεν είμαι από τζάκι». Αλήθεια έλεγε στην απάντησή του, αλλά αυτό δεν λέγεται. Ακόμη κι αν το πιστεύεις, δεν το ξεστομίζεις έξω από την πόρτα του σπιτιού σου.

Το τελευταίο μεγάλο λάθος του ήταν οι διακοπές με το σκάφος της Κατερίνας Παναγοπούλου. Πράγματι, είναι συνεργάτης του η ιδιοκτήτης της θαλαμηγού και δεν παίρνει δουλειές από το Δημόσιο. Ομως, ένας νεαρός πρωθυπουργός που επιχειρεί να γίνει ο ηγέτης των φτωχών -και αμέσως μετά τον θάνατο 100 ανθρώπων στο Μάτι- δεν μπορεί να το κάνει αυτό και μάλιστα στα κρυφά. Καλύτερα να το είχε πει.

Η ζημιά από το κότερο ήταν μεγάλη, γιατί ούτε ο ίδιος ούτε τα στελέχη του κατάφεραν να υπερασπιστούν αυτές τις διακοπές. Αλλαζαν οι εκφράσεις τους και μασούσαν τα λόγια τους κάθε φορά που η κουβέντα έπεφτε στο τραπέζι. Αρκεί μια επιπολαιότητα με συμβολισμό για να χαθεί το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα. Και αυτό συνέβη προεκλογικά στον πρωθυπουργό. Ηρθε στην επικαιρότητα την κρίσιμη ώρα.

Αν με ρωτάτε αν ο ίδιος ο πρωθυπουργός θα αντέξει, η απάντηση είναι ναι. Στο κόμμα του δεν έχει αντίπαλο, είναι ανθεκτικός και εξαιρετικά ικανός στην εσωκομματική ίντριγκα. Θα αντέξει στο τέλος τις δοκιμασίες, που θα είναι πολλές μετά τον Ιούνιο. Εξάλλου, η ανταποδοτικότητα εφαρμόζεται πλήρως στην πολιτική. Ο,τι δίνεις παίρνεις. Πληρώνεσαι με το ίδιο νόμισμα.