Γράφει ο Γιάννης Πολίτης:
Ο Αλέξης Τσίπρας, όπως όλοι οι άνθρωποι που ξεχώρισαν, έχει φανατικούς εχθρούς και ορκισμένους φίλους. Οι τελευταίοι, δυστυχώς για τον ίδιο, λιγόστεψαν την περίοδο που βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Παρότι κατάφερε στις δύσκολες εκλογές του 2019 να εξασφαλίσει, παρά την ήττα του, το σημαντικό ποσοστό του 31,5%, μπήκε σε μια σταδιακή φθίνουσα πορεία. Δημοσκοπικά τουλάχιστον. Έτσι, είναι αναπόφευκτη η σύγκριση με το κόμμα των Podemos στην Ισπανία και τον εμβληματικό ηγέτη του, Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο οποίος αποσύρθηκε από την πολιτική μετά τη συντριβή του στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές της Μαδρίτης.
Είχε καταφέρει να γίνει σταρ σε όλη την Ευρώπη ο 42χρονος σήμερα Ιγκλέσιας. Ήταν διάσημος και στην Ελλάδα, καθώς στις εκλογές του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ έβαζε στην κορυφή της ατζέντας του τη συνεργασία με το αδελφικό κόμμα των Podemos. Κανείς δεν προέβλεπε τότε ότι μέσα σε μόλις επτά χρόνια ο δυναμικός αριστερός πολιτικός με το εναλλακτικό στιλ, πολιτικό παιδί των αγανακτισμένων που «έσκιζαν» τα μνημόνια, θα εξαφανιζόταν τόσο σύντομα από το προσκήνιο.
Η εκλογική του ήττα προκάλεσε έκπληξη και θόρυβο σε όλη την Ευρώπη, καθώς αρκετοί ομοϊδεάτες πίστευαν ότι η νέα οικονομική κρίση που φέρνει εκ των πραγμάτων η πανδημία θα ζωντανέψει τις «ηρωικές» στιγμές των αριστερών κινημάτων, όπως συνέβη την προηγούμενη δεκαετία με τα μνημόνια. Ο Ιγκλέσιας υπήρξε ένας νεοκομμουνιστής πολιτικός που μπήκε στην πολιτική σκηνή το 2014 με το σύνθημα «Ναι, μπορούμε».
Κληρονόμησε την προίκα που άφησαν οι αγανακτισμένοι στις πλατείες της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης εναντίον της λιτότητας το 2011. Έκανε καριέρα καταγγέλλοντας «τους σκληρούς» των Βρυξελλών και τη διαφθορά του οικονομικού και πολιτικού κατεστημένου. Το κόμμα του κατάφερε σύντομα να γίνει η τρίτη πολιτική δύναμη της Ισπανίας και το εξουσίαζε συγκεντρωτικά μαζί με τη σύντροφό του Ιρένε Μορένο.
Τα πρώτα χρόνια της πορείας του προς την κορυφή μπορούσε κανείς να βρει πολλές ομοιότητες του κόμματός του με τον ΣΥΡΙΖΑ. Και στη ρητορική και στον τρόπο δράσης. Κάποια στιγμή, όμως, τα πράγματα εξελίχθηκαν με διαφορετικό τρόπο στην Ελλάδα και στην Ισπανία. Και θα ήταν πρόχειρη και επιδερμική η πρόβλεψη ότι το κόμμα της Κουμουνδούρου θα ακολουθήσει μοιραία την πορεία των συντρόφων του στην Ισπανία, αφού η Ευρώπη γύρισε σελίδα και δεν υπάρχει πλέον χώρος στην εξουσία για αριστερά ριζοσπαστικά ρεύματα.
Χωρίς αμφιβολία, στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και σε όλα τα μεγάλα κόμματα, «όλοι οι καλοί χωράνε». Εξακολουθούν να υπάρχουν δυνατοί πυρήνες με ακραίες ριζοσπαστικές απόψεις. Επειδή κάνουν φασαρία, ακούγονται πολύ όσοι ανήκουν σε αυτές τις τάσεις, όμως δεν αποτελούν το κυρίαρχο ρεύμα. Και, σε κάθε περίπτωση, εδώ και πολλά χρόνια, ο Αλέξης Τσίπρας δεν ταυτίζεται μαζί τους. Από το καλοκαίρι του 2015 και μετά, όσοι παρακολουθούν βήμα προς βήμα την πορεία του, διαπιστώνουν ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έγινε ένας διαφορετικός πολιτικός. Υιοθέτησε πολλά συστημικά χαρακτηριστικά.
Μετά τις μεγάλες περιπέτειες στις οποίες έβαλε τη χώρα με τις κλειστές τράπεζες και τα δημοψηφίσματα, είδε «το φως το αληθινό», ακόμα κι αν δεν το παραδέχθηκε ποτέ ευθέως. Ο τότε σοσιαλιστής Πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, τον πήρε αγκαλιά και τον έσωσε από πολλές κακοτοπιές. Εκείνος έδειξε να γοητεύεται από τα φανταχτερά σοσιαλιστικά σαλόνια της Ευρώπης, ενώ την ίδια ώρα δημιουργούσε μια εξαιρετική σχέση με τον αμερικανικό παράγοντα.
Στην πενταετία της πρωθυπουργίας του, με τους παραδοσιακούς όρους Δεξιάς – Αριστεράς, δεν άσκησε αριστερή πολιτική. Αντίθετα, ακολούθησε πιστά τις ντιρεκτίβες των θεσμών και της Γερμανίας με τη δικαιολογία ότι προτεραιότητά του ήταν να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια. Στην πραγματικότητα είχε καταλάβει πώς παίζεται το παιχνίδι στην Ευρώπη, ποιοι είναι οι κανόνες του και επέλεξε να σταθεί στη σωστή πλευρά της ιστορίας, ώστε να παραμείνει η χώρα στο ευρώ και να αποφευχθεί το χάος.
Ήταν εμφανές τα χρόνια που κυβέρνησε τη χώρα ότι επιχείρησε να δημιουργήσει το νέο ΠΑΣΟΚ και να καταλάβει τον παλαιό χώρο του Ανδρέα Παπανδρέου. Πολλά στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη στοιχημάτιζαν ότι θα το πετύχει. Γι’ αυτό, εγκατέλειψαν το κόμμα τους και πήγαν μαζί του.
Μετά τις εκλογές του 2019, ωστόσο, τα πράγματα μπερδεύτηκαν. Ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίζεται χωρίς σταθερή «περπατησιά» και δείχνει να ακροβατεί ανάμεσα στις πολλές διαφορετικές φωνές του κόμματός του. Αδυνατεί να δώσει το νέο στίγμα με μια ελπιδοφόρα κατεύθυνση που θα επαναφέρει τον πολιτικό του χώρο στην εξουσία, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάνει τον κύκλο του.
Είναι για τον ίδιο και τα στελέχη του μια μακρά βασανιστική, μεταβατική περίοδος. Οι αντιφατικές δηλώσεις και τα μπερδεμένα μηνύματα που εκπέμπονται γίνονται συχνά σανίδα σωτηρίας για τη Νέα Δημοκρατία και την κυβέρνηση. Είναι εντυπωσιακό ότι στις σαρωτικές αλλαγές που επέφερε ο κορωνοϊός στις ζωές των ανθρώπων, η κυβέρνηση που διαχειρίζεται αυτή την κρίση διατηρεί τις δυνάμεις της και η αντιπολίτευση χάνει.
Παρ’ όλα αυτά, εκτιμώ ότι δεν έχει χαθεί έως αυτή την ώρα το παιχνίδι για την ενδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, υπάρχει χώρος όσο το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής δυσκολεύεται να επαναπατρίσει ένα μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων. Αρκεί ο Αλέξης Τσίπρας να αποφασίσει σύντομα με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει και αυτό να το καταστήσει σαφές στην κοινωνία, ασκώντας αντιπολίτευση για τους σωστούς λόγους, τη σωστή στιγμή.
